Stowarzyszenie Grupa Aktywnej Rehabilitacji w Zielonej Górze

Stowarzyszenie Grupa Aktywnej Rehabilitacji w Zielonej Górze jest organizacją pozarządową  posiadającą osobowość prawną. Od marca 2005 posiadamy status organizacji pożytku publicznego. Terenem działania Stowarzyszenia jest województwo lubuskie.

Biuro Stowarzyszenia wraz z bazą rehabilitacyjną mieści się w Zespole Szkół Ekologicznych w Zielonej Górze przy ul. Francuskiej 25A. Grupa Aktywnej Rehabilitacji funkcjonuje w Polsce od 1988 roku Realizuje szwedzką metodę Aktywnej Rehabilitacji dla osób z uszkodzonym rdzeniem kręgowym.

Celem Aktywnej Rehabilitacji jest osiągnięcie przez osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich z uszkodzonym rdzeniem kręgowym samodzielności i niezależności.

Członkami Stowarzyszenia są osoby po wypadkach komunikacyjnych, skokach do wody i przebytych lub wrodzonych chorobach rdzenia kręgowego. Obecnie mamy około 30 członków oraz stałą grupę wolontariuszy, którzy chętnie z nami współpracują.

Głównym celem Stowarzyszenia jest rehabilitacja społeczna. Staramy się stworzyć pomost pomiędzy szpitalem a domem, dając pacjentom z uszkodzeniem rdzenia kręgowego niezbędną do życia wiedzą.

Instruktorzy niepełnosprawni jako osoby pierwszego kontaktu – po uzyskaniu niezbędnej informacji – docierają do szpitali, sanatoriów i ośrodków rehabilitacyjnych oraz mieszkań prywatnych w celu nawiązania kontaktu z pacjentem Opowiadają w jaki sposób sami doszli do w miarę samodzielnego życia. Radzą jak dobrać wózek, gdzie można się zgłosić po pomoc w sprawach socjalno-bytowych (pokonanie barier architektonicznych, uczestniczenie w turnusach rehabilitacyjnych).

Kolejnym etapem działalności Grupa Aktywnej Rehabilitacji jest organizowanie obozów. Obóz taki przeznaczony jest dla osób, które uległy wypadkom. Instruktorzy o podobnym stopniu szkodzenia rdzenia kręgowego prowadzą treningi dostosowane do możliwości uczestnika. Środkiem do osiągnięcia samodzielności jest sport, poprawia on kondycję psychofizyczną, któremu towarzyszy skomplikowany proces terapeutyczny ukierunkowany na budzenie wiary w siebie, radzenie sobie w wielu sytuacjach życiowych.

W trakcie obozu uprawiamy 5 dyscyplin sportowych:

  1. Technika Jazdy – wiodąca dyscyplina oparta na umiejętności manewrowania wózkiem. Wymaga treningu począwszy od prób jazdy po niewielkich krawężnikach, skończywszy na jeździe terenowej , a nawet po schodach.
  2. Trening ogólnokondycyjny – poprawia kondycję i sprawność ruchową, wzmacniają poszczególne partie mięśni.
  3. Tenis stołowy – stabilizuje koordynację ruchową, wzmacnia górne partie mięśni.
  4. Łucznictwo – jest ćwiczeniem kształtującym i poprawiającym postawę, rozwija mięśnie kończyn górnych, grzbietu, klatki piersiowej, mięsni brzucha, w znaczącym stopniu poprawia i stabilizuje koordynację ruchową.
  5. Pływanie – jest najlepszym treningiem siłowym i wytrzymałościowym, poprawia ogólną wydolność organizmu, rozluźnia napięcie mięśniowe i relaksuje, jedyna dyscyplina pozwalająca na pionizację.

Celem Grupy Aktywnej Rehabilitacji jest maksymalne usprawnienie i usamodzielnienie osób uzależnionych od wózka inwalidzkiego w codziennym życiu a poprzez poprawę kondycji psychofizycznej umożliwienie im jak najbardziej godnego, pełnego i dającego zadowolenie funkcjonowania w społeczeństwie.

Bierzemy czynny udział w życiu społecznym, organizujemy wspólne wyjazdy integracyjne do ośrodków rehabilitacyjnych położonych nad jeziorem, morzem oraz wspólne wyjścia na imprezy okolicznościowe oraz kulturalno-rozrywkowe.

Program Stowarzyszenia
Grupa Aktywnej Rehabilitacji w Zielonej Górze

Aktywizacja Społeczna i zawodowa
osób poruszających się na wózkach inwalidzkich

1. Wprowadzenie

Grupa Aktywnej Rehabilitacji „GAR” jest organizacją pozarządową o charakterze non profit. Powstała w 1992 r. by służyć osobom niepełnosprawnym, które na skutek wypadku lub choroby doznały trwałych uszkodzeń rdzenia kręgowego. Są to zwykle młodzi ludzie, między 15 a 30 rokiem życia, którzy wcześniej byli bardzo aktywni.

Szpital dla większości tych osób jest enklawą, w której o ich potrzeby troszczy się personel. Powrót do domu łączy się najczęściej z gorzkim rozczarowaniem, a trudności dnia codziennego wydają się niemożliwe do pokonania.

Program realizowany przez Aktywną Rehabilitację wypełnia lukę między szpitalem a domem. Jego celem jest jak najpełniejsza aktywizacja społeczno-zawodowa osób z najcięższymi dysfunkcjami narządu ruchu, trwale uzależnionych od wózka inwalidzkiego i umożliwienie im powrotu do normalnego życia. Jest to działalność zgodna z dyrektywami Unii Europejskiej, przeciwdziałająca marginalizacji tych osób.

Efektywność szwedzkiej metody Aktywnej Rehabilitacji, stosowanej i udoskonalanej przez instruktorów AR (także osoby niepełnosprawne, poruszające się na wózkach inwalidzkich) od 16 lat, jest niezwykle wysoka. Metoda skraca okres adaptacji do samodzielnego życia z ok. 5 lat do roku, zapobiegając w ten sposób wielu patologiom społecznym (alkoholizmowi, narkomanii). Można ją podzielić na trzy podstawowe etapy:

Pierwszy etap – rekrutacja – zakłada bezpośrednie dotarcie do osoby po wypadku w możliwie najkrótszym czasie – najczęściej jeszcze w czasie pobytu w szpitalu, przekazanie jej informacji o możliwościach i korzyściach płynących z aktywnej rehabilitacji.

Drugi etap – wprowadzenie – to kursy szkoleniowo rehabilitacyjne, w trakcie których uczestnikom przekazywane są umiejętności praktyczne oraz wiedza niezbędna w dalszym życiu.

Trzeci etap – kontynuacja – realizowany jest po zakończeniu kursu szkoleniowo-rehabilitacyjnego i obejmuje szereg działań mających pomóc zwłaszcza najsłabszym uczestnikom programu.

Program Aktywnej Rehabilitacji powstał w środowisku osób na wózkach i realizowany jest przede wszystkim przez osoby niepełnosprawne. Udział osób sprawnych ruchowo, choć jest bardzo istotny i niezbędny, ma charakter wspomagający.

Jest to przedsięwzięcie, które z uwagi na swój szeroki zakres wymaga współpracy i zaangażowania wielu instytucji i grup społecznych, jak również pozyskiwania znacznych środków finansowych. Stąd też FAR stale pozyskuje fundatorów, sponsorów i partnerów do realizacji tego programu.

2. Założenia

U podstaw działania na rzecz osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego leży założenie, iż skuteczna aktywizacja społeczno-zawodowa osób niepełnosprawnych ruchowo zwiększy w decydujący sposób ich obecność w życiu społecznym, stworzy możliwość czynnego uczestnictwa w życiu codziennym i zawodowym, co, biorąc pod uwagę wyniki badań i wypowiedzi autorytetów w tej dziedzinie, w bezpośredni sposób wpływa na fizyczny i psychiczny rozwój osób uzależnionych od wózka inwalidzkiego.

Uzyskana sprawność ruchowa, dobra kondycja ruchowo-mięśniowa wzmaga poczucie własnej wartości oraz wiarę we własne możliwości. Dzięki temu wzrasta odporność psychiczna osób niepełnosprawnych, złagodzeniu ulegają zaburzenia emocjonalne i umacniają się pozytywne cechy charakteru. Daje to szansę integracji osób niepełnosprawnych z osobami sprawnymi.

Ważnym elementem programu są treningi sportowe oparte o wzorzec osobowy instruktora na wózku. Dzięki instruktorom Aktywnej Rehabilitacji wiele osób niepełnosprawnych zdobywa medale na najważniejszych imprezach sportowych w świecie (np. w szermierce, rugby na wózkach, narciarstwie alpejskim, nurkowaniu swobodnym, czy pięcioboju aktywnym).

3. Adresaci programu

  • Dzieci, młodzież i dorośli po urazach rdzenia kręgowego.
  • Osoby bezpośrednio po wypadku, zmuszone do poruszania się na wózkach inwalidzkich.
  • Osoby, które doznały uszkodzenia rdzenia kręgowego w poprzednim okresie, a do tej pory nie miały możliwości skorzystania z programu usprawniającego.
  • Dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową.
  • Część osób z porażeniem mózgowym (lżejsze przypadki).
  • Osoby na wózkach zainteresowane czynnym udziałem w zajęciach sportowych.
  • Osoby na wózkach, które wykazują predyspozycje pedagogiczne i chciałyby wziąć udział w kursie dla instruktorów Aktywnej Rehabilitacji.
  • Partnerzy społeczni – osoby działające na rzecz osób niepełnosprawnych (opiekunowie, personel medyczno-rehabilitacyjny, pracownicy PCPR-ów, nauczyciele wychowania fizycznego, terapeuci, studenci kierunków pedagogicznych i medycznych).

4. Zakres programu

a) Rekrutacja

Instruktorzy Aktywnej Rehabilitacji najczęściej osoby na wózkach, samodzielne i bardzo dobrze zrehabilitowane, odwiedzają szpitale, placówki rehabilitacyjne (np. sanatoria), starając się zachęcić i motywować pacjentów do ćwiczeń fizycznych – aktywnej rehabilitacji. Na swoim przykładzie pokazują, co można osiągnąć poprzez regularny trening. Jednocześnie docierając do personelu medycznego w tych placówkach zapoznają go z ideą i metodami Aktywnej Rehabilitacji.

b) Wprowadzenie – kursy szkoleniowo-rehabilitacyjne

Instruktorzy podczas kursów nie tylko szkolą, ale co równie ważne stanowią wzorce osobowe dla osób, które trzeba podnieść z łóżka i nauczyć wykonywać samodzielnie czynności dnia codziennego. Uczestnicy uczą się samodzielnego ubierania się, przesiadania na wózek, poruszania po mieście, korzystania ze środków komunikacji, wreszcie wdrożenia do samodzielnej pracy i nauki. Działania te bardzo skutecznie pozwalają osobom niepełnosprawnym wydobyć się z załamania.

W trakcie każdego kursu odbywają się pogadanki i wykłady o tematyce bezpośrednio związanej z samodzielnym życiem, np. metody zapobiegania i leczenia odleżyn, seks i prokreacja, dobór i dopasowanie zaopatrzenia urologicznego i ortopedycznego.

W kursach szkoleniowo-rehabilitacyjnych uczestniczą też pełnosprawni wolontariusze, najczęściej rehabilitanci, fizjoterapeuci, pielęgniarki, lekarze, studenci i słuchacze szkół medycznych z całego kraju oraz nauczyciele wychowania fizycznego.

c) Kontynuacja i działalność informacyjna

GAR udziela pomocy uczestnikom obozów szkoleniowych także w ich miejscu zamieszkania, aby mogli kontynuować treningi usprawniające lub poznawać nowe dyscypliny sportowe, dzięki którym staną się bardziej mobilni psychofizycznie. Organizuje regionalne grupy treningowe, w których odbywają się systematyczne zajęcia Aktywnej Rehabilitacji z uwzględnieniem terapii funkcjonalnej, rehabilitacji ruchowej i adaptacji społeczno-zawodowej, lokalne punkty informacyjne i poradnictwa oraz szkolenia dokształcające.

Jednym z elementów tego etapu jest organizacja szkoleń specjalistycznych dla byłych uczestników, gdzie treningi są bardziej intensywne i wprowadzane są nowe formy aktywności ruchowej.

W wyniku takiego działania osoby o nawet dużych ograniczeniach ruchowych nabierają wiary w siebie, rozpoczynają naukę, pracę, angażują się w działalność środowiskową. Zapobiega to patologiom, częstym w tym środowisku, a wynikającym z bezczynności i gwarantuje powrót do nauki i pracy.

5. Oczekiwane efekty

Opierając się na doświadczeniach z lat ubiegłych przewidujemy dotarcie w każdym kolejnym roku do około 100 nowych osób niepełnosprawnych w całym województwie i województwach przyległych. Przewidujemy, że z tej grupy około 70 osób niepełnosprawnych (w tym około 20 dzieci) objętych zastanie bezpośrednimi działaniami, takimi jak: kursy szkoleniowo-rehabilitacyjne, Dzienny Ośrodek Aktywnej Rehabilitacji, szkolenia i doskonalenie z zakresu prawno-organizacyjnego. Ponadto przewidujemy zwiększenie liczby osób niepełnosprawnych w zajęciach organizowanych przez funkcjonujące grupy regionalne.

Skutkiem tych działań będzie zwiększenie czynnego udziału osób poruszających się na wózkach inwalidzkich w nauce, pracy, zajęciach sportowych i imprezach integracyjnych oraz życiu społecznym. Można się również spodziewać pozytywnych zmian w sposobie postrzegania niepełnosprawności i związanych z nim problemów przez społeczeństwo.